VPN, Virtual Private Network'ün VPN, Virtual Private Network, yani Sanal Özel Ağ‘ın kısaltılmasıdır. VPN sayesinde ağlara uzaktan erişim sağlanır. VPN sanal bir ağ uzantısı oluşturduğu için ağa fiziksel olarak bağlıymış gibi görünür. Kısacası Virtual Private Network (VPN), İnternet üzerinden başka bir ağa bağlanmayı sağlayan bağlantı çeşididir. VPN istemcisi, TCP/IP (tünel protokolleri) tabanlı sanal bir bağlantı noktasına sanal bir arama gerçekleştirir. VPN istemcisi, İnternet üzerinden bağlantı kurmak istediği kaynakla sanal bir noktadan noktaya bağlantı kurar, kaynak ya da uzaktan erişime geçmek istediği sunucu kimlik bilgilerini kontrol eder ve doğruladıktan sonra VPN istemcisiyle uzaktan erişime geçtiği sunucuyla veri akışı gerçekleşir. Veriler, akı sırasında noktadan noktaya bağlantı gibi üst bilgi kullanılarak kapsüllenir. Üst bilgi verilerin bitiş noktasına erişimleri için paylaşılan veya ortak ağ üzerinden yönlendirme bilgileri sağlar. Özel ağ bağlantısını taklit etmek için transfer edilen veriler şifrelenir. Bu sayede ortak ağ üzerinden başka kimse tarafından ele geçirilen veriler elde edilemez.
İki çeşit VPN bağlantısı vardır. İlki uzaktan erişim VPN, diğeri ise siteden siteye VPN’dir.
1.(Uzaktan Erişim VPN:): Uzaktan erişim VPN bağlantıları, evinde çalışan ya da seyahat esnasında ofisinde olamayan kullanıcıların İnternet üzerinden özel ağ üzerindeki sunucuya erişme imkânı sağlar. VPN, istemcisiyle uzaktan erişim sunucusu arasında noktadan noktaya bir bağlantıdır. Ayrıca veriler özel bir ağ üzerinden gönderiliyormuş gibi görünmektedir. Bu yüzden ortak ağın gerçek alt yapısı önemli değildir.
2.(Siteden siteye VPN:): Siteden siteye VPN bağlantıları farklı ofisler arasında veya farklı kuruluşlar arasında ortak bir ağ üzerinden güvenli bir şekilde iletişimi sağlamaz. VPN bağlantısı WAN (Wide Area Network) bağlantısı gibi çalışır. WAN bağlantısı şehirler, ülkeler gibi uzun mesafeler arasında iletişimi sağlayan ağ çeşididir. Ağlar, İnternet üzerinden verileri bir yönlendirici ile başka bir yönlendiriciye iletir. Yönlendicilere göre VPN bağlantısı, veri bağlantısı olarak işlev görmektedir.
Siteden Siteye VPN bağlantısı özel bir ağın iki bölümünü birbirne bağlar. VPN sunucusu, bağlı olduğu ağa bağlantı sunarken, yanıtlayan diğer sunucu ya da yönlendirici (VPN sunucusu), yanıtlayan yönlendiricinin (VPN istemcisi) kimlik bilgilerini doğrular. Karşılıklı doğrulama sağlanır. Ayrıca siteden siteye VPN bağlantısı üzerindeki iki sunucuda gönderdikleri veri transferlerinin başlangıç noktaları tipik olarak yönlendiriciler veya sunucular değillerdir.
VPN Nedir?
İnternet bağlantısı açık iken VPN, tüm sitelere yüzde yüz erişme imkânı sağlar. Ekstra bir ayarlama veya başka bir İnternet tarayıcısıne ihtiyaç duymaz. Hiç kimse VPN trafiği sayesinde hangi sitelerde gezinildiğini göremez. Ayrıca bütün işler güvenle yapılır. Yani VPN, güvenliği ve gizliliği sağlar. VPN traffic’in esas amacı İnternet sansürünü çözümlemektir. Ayrıca bilgiler 128 bit ile şifrelenmektedir. Bu sayede her kullanıcıya ait özel kullanıcı adı ve şifre sağlanmaktadır. Önceden de belirtildiiği üzere bilgisayarda hiçbir değişiklik yapmaya gerek kalmaz.
VPN, Türkçe entegreli bir VPN projesidir. VPN, Mayıs 2011 îtibâriyle kullanıma açılmakla birlikte 40 farklı konumdan (location) 52 adet sunucusuya hizmet vermektedir. Ayrıca kullanıcı tercihine göre kotalı ve kotasız olmak üzere iki adet paket sunulmakta, bu iki pakette konum kısıtlaması yapılmamaktadır. En önemli noktalardan biri de İnternet hızını azaltmaz ve ekstra kota oluşturmaz. Sunulan 40 konum sayesinde istenen bir yerden başka bir yere çok kolay bir şekilde bağlanılabilir. Ek tuşla Amerika veya tek tuşla Singapur gibi… Ayrıca bu yazılım, 3G modemler, iPhone, Windows Mobile ve Nokia cep telefonlarıyla da desteklenmekte ve kullanılmaktadır. Ek olarak, istediğinde VPN bağlantısını keserek normal İnternet bağlantısı da kullanılabilir.
VPN, bütün yasakları kaldırır ve rahat bir şekilde Skype, VoIP, televizyon kanalları, Hulu, Netfix, BBC iPlayer gibi videoları izleyi sağlar. Ayrıca GizlenVPZ, PPTP ve L2TP/Ipsec protokollerini desteklemektedir.
VPN ne işe yarar?[değiştir | kaynağı değiştir]
VPN basit bir araç olmakla beraber birçok yaygın kullanım alanları vardır:
Seyahat esnasında işyerindeki bilgisayara erişmek: Virtual Private Network sayesinde seyahat esnasında ofisteki bilgisayarda bulunan kaynaklara güvenli bir şekilde ulaşılabilir. Ofisteki kaynaklar, İnternet'e açık olmayabilir. Bu durumda ilk önce ofisteki ağa bağlanmak gerekir.
Seyahat esnasında evdeki bilgisayara erişmek: Virtual Private Network, ev bilgisayarına bağlanmak için de kullanılabilir. Ev bilgisayarına “Uzak Masaüstü Bağlantısı” (Windows Remote Dekstop) ile bağlanmak yardımcı olacaktır. VPN sayesinde seyahat sırasında evdeki bilgisayardaki verilere güvenli bir şekilde erişilebilir.
Yapılan işlemler ISS (İnternet Servis Sağlayıcı) tarafından gizlenebilir: Eğer HTTP’si olmayan bir siteye Wifi üzerinden bağlanılıyorsa bu bağlantı üzerinden nereye ne zaman bağlanıldığı, bu ağı kullanan başka kişi tarafından izlenebilir. Eğer gizliliğe önem veriliyorsa VPN kullanmak tercih edilmelidir. Eğer VPN üzerinden bağlanılıyorsa, yerel ağ (local network) güvenli bir VPN ağını seçecektir. Bu sayede gizlilik korunmuş olacaktır.
Ülke kısıtlamasına sahip Web siteler: Bâzı Web siteleri ülke kısıtlaması getirerek sadece izin verilen ülkeler bu siteleri kullanabilir. Örnek olarak spotify adlı online müzik sitesi, sadece Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere gibi belirli ülkelerden kayıt alır ve ancak buralardan müzik dinlenebilir. VPN kullanarak bu siteler erişmek mümkündür.
İnternet filtresi: Bâzı ülkeler Türkiye, İran, Çin gibi bâzı Web siteleri erişimini engelleyebilir. VPN, bu İnternet filtresinden kurtulup engellenen Web sitelerine erişimi sağlar.
En iyi VPN nasıl seçilir?[değiştir | kaynağı değiştir]
Satın almadan önce VPN’de dikkat etmek gereken hususlar vardır. Bu hususlardan en önemlisi kullanıcının VPN ile arasında sıkı bir bağ olması gerekir. En iyisi, bu bağları çok iyi bir şekilde kontrol edendir.
İlk olarak satın alma ve kurulumdan başlanarak VPN satıcılarının kullanıcılarına uygun ödeme avantajı sunmakla beraber satın alma sürecinı kısa sürdürürerek, tüketicileri endişe ettirmemelidir. Tüketicilerin ise önem vermeleri gereken şey, satın alma sürecinin güvenli bir şekilde sürmesi ve o hızla hesaplarının aktif hâle getirilip kullanıcıya hazır edilmesidir. Ayrıca VPN şirketlerinin tüketiciye zahmetsizce kurulum yapması gerekmektedir. VPN şirketleri hızlı ve güvenli sunucuda kendine ait kurulum dosyalarını tüketiciyle paylaşır. Ayrıca kurulan programın tüm işletim sistemleriyle uyumlu olması gerekmektedir.
İkinci olarak kullanım kolaylığına dikkat edilmelidir. VPN satın almadan önce mutlaka alakalı programları araştırmalı ve öğrenmelidir. Ek olarak birçok programlar İngilizce olduğundan eğer İngilizce bilnmiyorsa programın Türkçe kullanılıp kullanılmadığı mutlaka kontrol etmelidir. Ayrıca VPN programları kullanıcıya bâzı özellikler sunmalıdır. Bunlar sunucular arasında kolay geçiş, bağlantı hatalarına karşı koruma, otomatik IP değişimi, kullanıcıya ait en yakın sunucuyu bulma ve son olarak bilgisayarın başladığı zaman VPN'in otomatik olarak başlamasıdır.
Üçüncü olarak sunucu ağı erişilebilirlik ve hız yer almaktadır. VPN şirketlerinin VPN sunucuları iyi ise ağ da iyidir. Kullandıkları programlar çok iyi olsa da yanlış bir bölgeye kalitesiz sunucu koynmuşsa VPN’den hiçbir kalite beklenemez. Bu yüzden dikkat edilmesi gereken şeyler şunlardır:
1.Sunucunun hız ve ping kontrolünden geçmiş olması,
2.Sürekli erişebilir olması,
3.Kullanıcı yükünü dengeleyen bir yapıya sahip olması ve son olarak
4.Sunucunun kara listeye yazılmamış ve IP’lerinin kaliteli olması gerekmektedir.
Aksi takdirde IP kapanır ve erişim sona erer.
Dördüncü olarak ise satış desteği ve müşteri hizmetleri yer almaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken beş ana unsur yer almaktadır: Bunlar talep desteği, canlı destek, 7/24 destek, bilgi tabanı ve sıkça sorulan sorulara dikkat edilmelidir. Eğer bir şirket bu beş ana unsuru şirketinde barındırıyorsu o şirket, VPN alanında o işi biliyor demektir. Unutulmamalıdır ki burada amaç, en kısa sürede bilgilere güvenle ulaşabilmek.
Beşinci olarak ise gizlilik politikası gelir. Güvenli bir şekilde VPN sunucusunun kullanıldığı düşünülebilir. Fakat bâzı VPN şirketleri, edinmiş olunun bilgileri kayıt ederek ileride soruşturma açıldığında gerekli kurumlara iletebilmektedir. Fakat bu bilgileri gizli tutan şirketlerde bulunmaktadır.
Son olarak para iadesi garantisi gelir. Eğer alınan VPN hizmeti sorun çıkararsa bâzı şirketler para iade garantisini yedi hafta olarak belirlerken bâzı şirketler, bu süreyi 30 güne kadar çıkarabilmektedir. Bu yüzden bir VPN hizmeti alacağınız zaman bunu da göz önünde bulundurmalıdır.
